خانه » قوانین حقوقی » تجاری » تاجر کیست؟
tehran-law-firm-2

تاجر کیست؟

بر اساس ماده یک قانون تجارت، «تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد. چون لفظ «معاملات تجارتی» در بدو امر نامفهوم است و نیاز به تبیین قانونگذار دارد، در ماده ۲ این عبارت را تعریف کرده است و در قاعده اولی، تاجر را کسی می‌داند که به برخی از اعمال اشتغال مبادرت ورزد؛ یعنی شخص باید این «موضوع تجارتی» را انجام دهد تا تاجر شناخته شود.

 پیشرفت های اقتصادی و روابط پیچیده تجاری که در دهه های اخبر حاصل شده؛ در روابط بین افراد و چه در داخل چه در خارج کشور موثر بوده است. موفقیت در امور تجاری نیزخود علاوه بر دانش اقتصادی، تا حدودی به اعتبار اشخاص و وقایعی که در دنیا رخ می دهد وابسته شده و از این رو، امروزه برخلاف گذشته پیش بینی امور اقتصادی مشکل شده است؛ در چنین شرایطی عدم دقت و زیاده روی ممکن است فردی که خود را تاجر می نامند، با وضعی مواجه شود که نتواند تعهدات خود را انجام دهد. در این صورت کسانی که به  این فرد تحت  عنوان تاجر اعتماد کرده اند، با ورشکستگی او ممکن است دچار مشکل شوند.

اما قانون تصریح کرده است که اگر ورشکستگی تاجر در نتیجه حوادث و اتفاق هایی باشد که با نحوه عملکرد او بی ارتباط باشد، قوانین جاری با چنین تاجری مدارا می کنند تا از این موقعیت و دشواری خلاص شود ولی چنانچه ورشکستگی تاجر بر اثر سوء استفاده یا تقلب و تزویر باشد، با او برخورد شدیدی خواهد شد. لذا با توجه به اهمیت موضوع ورشکستی و اثرات آن تعریف تاجر و این که در قانون به چه شخصی تاجر گفته می شود بسیار پر اهمیت است که در نوشته حاضر به دنبال بیان کلیات تعریف تاجر در قوانین جاریه هستیم.

فواید تعریف و شناخت تاجر

۱- شناسایی اعمال تبعی تجاری؛

۲- احراز اهلیت تاجر برای تصدی شغل تجارت؛

۳- تشخیص تکالیف و مسئولیت‌های خاص تجار؛ مانند حق تجدید اجاره محل کسب و رعایت مقررات مربوط به کسب و پیشه و تجارت. تفکیک انواع فعالیت تجاری از غیر تجاری ماند این که تاجر می‌‌‌‌تواند از بانک کسب اعتبار نموده و همچنین به عملیات لیزینگ یا اجاره و تعهد فروش دست بزند.

۴- آگاهی از سازمان‌های شغلی تجار، ماند اتاق‌های بازرگانی.

۵- تعیین مالیات‌های خاص ماند مالیات بر منافع و معاملات و همچنین مالیات بر مشاغل.

۶- الزام تجار اعم از اشخاص طبیعی یا حقوقی به ثبت نام و خلاصه وضعیت تجارتی خود در دفتر ثبت تجارتی و نگهداری دفاتر تجارتی شامل دفتر روزنامه، دفتر کل و دفتر کپیه.

۷- اعمال مقررات ورشکستگی.

چه اشخاصی تاجر محسوب می شوند؟

برای شناخت تاجر، دو ملاک اصلی در حقوق تجارت ایران ارائه می‌شود: «موضوعی بودن» و «شخصی بودن». قانون تجارت هر دو معیار را برگزیده است، البته نه به این معنی که بین این دو ملاک جمع کرده باشد، بلکه موضوعی بودن و شخصی بودن، دو کاربرد مجزا دارند، به گونه‌ای که نمی‌توان برای شناخت تمامی مصادیق تاجر، یکی از دو ملاک را بدون دیگری در نظر گرفت. در علم حقوق «شخصیت» عبارت است از قابلیت دارا شدن حق و تکلیف و دارنده چنین قابلیتی «شخص» نامیده میشود. شخص یا حقیقی است یا حقوقی. شخص حقیقی همان انسان است. شخص حقوقی عبارت است از دستهای از افراد که دارای منافع مشترک هستند یا پارهای از اموال که به هدف خاصی اختصاص داده شده‌‌‌‌‌‌‌اند و قانون برای آنها شخصیت مستقلی قائل است. تنها انسان به طور طبیعی دارای چنین قابلیتی است. قانونگذار جهت دستیابی به برخی مصالح برای اشخاص حقوقی نیز چنین قابلیتی قائل شده است.

بنابراین کلیه اشخاص اعم از حقیقی (انسان ها) و حقوقی (شرکت ها، موسسات و سازمان ها) می توانند به عملیات تجاری دست بزنند؛ یعنی هم یک نفر به تنهایی می تواند به تجارت اشتغال ورزد و هم اینکه عده ای دورهم جمع شوند و با تأسیس شرکتی ( مانند شرکت سهامی خاص)، در امور تجاری فعالیت کنند. در حالت دوم که شرکت تأسیس می شود، خود آن شرکت دارای شخصیتی حقوقی می شود که این شخصیت مستقل از شخصیت افرادی است که آن را تشکیل می دهند.

بر این اساس تاجر بودن یک مفهوم عرفی است. قانون تجارت این عرف را این‌گونه شناسایی و بیان کرده است: «تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد (ماده یک). چون لفظ «معاملات تجارتی» در بدو امر نامفهوم است و نیاز به تبیین قانونگذار دارد، در ماده ۲ این عبارت را تعریف کرده است و در قاعده اولی، تاجر را کسی می‌داند که به برخی از اعمال اشتغال مبادرت ورزد؛ یعنی شخص باید این «موضوع تجارتی» را انجام دهد تا تاجر شناخته شود. این همان ملاک موضوعی بودن مفهوم «تاجر» است که در لایحه جدید قانون تجارت، اینگونه به تعریف شخص (اعم حقیقی و حقوقی) تاجر می پردازد؛ تاجر شخصی است که برای خود به هر یک از اعمال زیر اشتغال دارد:

۱ – تحصیل هر نوع مال منقول اعم از مادی یا غیر مادی چه در آن تصرفاتی شده یا نشده باشد به قصد فروش اجاره و یا هر معامله معاوضی دیگر.

۲ – استیجار هر نوع مال منقول چه در آن تصرفاتی شده یا نشده باشد و قصد اجاره و یا هر معامله دیگر با اثر نقل منفعت یا برقاراری حق انتفاع.

۳ – دلالی، حق العمل کاری و نمایندگی تجاری.

۴ – هر نوع فعالیت مالی و اعتباری از قبیل عملیات بانکی و صرافی.

۵ – هر نوع عملیات بیمه ای به جز بیمه های اجتماعی.

۶ – هر نوع معامله مربوط به اوراق بهادار.

۷ – صدور، ظهر نویسی و تضمین چک یا سفت و برات و قبول آن.

۸ – تصدی هر نوع فعالیت خدماتی از قبیل:

۱– ۸ – حمل و نقل کالا و یا مسافر از طریق خشکی یا آب و یا هوا.

۲– ۸ – امور مربوط به کاریابی و تأمین نیروی کار.

۳– ۸ – عملیات حراجی.

۴– ۸ – اداره نمایشگاه عمومی.

۵– ۸ – اداره انبار عمومی.

۶– ۸ – عملیات بارگیری، تخلیه و یا ترخیص کالا.

۷– ۸ – ادره تأسیسات مربوط به امور رفاهی، تفریحی و یا ورزشی.

۸– ۸ – اداره سالن های برگزاری مراسم، کنفرانس و یا نمایش.

۹– ۸ – اداره چاپخانه، بنگاه نشر، تایپ و یا ترجمه.

۱۰– ۸ – اداره خبرگزاری و یا بنگاه ها ی خبر رسانی.

۱۱– ۸ – ارائه خدمات پستی.

۱۲– ۸ – ارائه خدمات تبلیغی یا فنی.

۱۳– ۸ – اداره تأسیسات مربوط به آب رسانی، گاز رسانی و یا برق رسانی.

۱۴– ۸ – امور مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل ارائه نام دامنه ملی و یا عمومی، ارائه خدمات دسترسی به شبکه های ارتباطات مخابراتی و یا رایانه ای، ارائه خدمات میزبانی و یا مراکز داده و امور مربوط به تأمین محتوی الکترونیک و یا تأمین نرم افزار رایانه ای.

۱۵ – ۸ – عملیات ساخت در امور عمرانی از قبیل احداث ساختمان، راه و یا شبکه های آب رسانی.

۹– هر نوع فعالیت معدنی.

۱۰– تأسیس کارخانه یا کارگاه و یا بهره برداری از آنها، برای غیر ار رفع حوائج شخصی.

۱۱– تأسیس کشتارگاه، سردخانه مجتمع کشاورزی، مجتمع پرورش حشرات و یا حیوانات از قبیل دام، طیور، آبزیان یا بهره برداری از آنها برای غیر از حوائج شخصی

درباره elnaz

پاسخ دادن

x

این مطالب را نیز ببینید!

۳۶۱۷۷۱۵۱۲۲

قانون درباره رحم اجاره‌ای چه می‌گوید

زوج ها تحت چه شرایطی قادر به استفاده از رحم اجاره ای هستند ؟ امروزه ...